Iets verliezen betekent rouwen

De rouwcurve bij scheiden: van ontkenning tot acceptatie

Een scheiding voelt vaak als een rouwproces. Niet voor niets wordt de vergelijking met de rouwcurve van Elisabeth Kübler-Ross vaak gemaakt. Je verliest niet alleen een partner, maar ook een toekomstbeeld, een gezin zoals je dat kende en de dagelijkse vanzelfsprekendheden.

En net als bij rouw na een overlijden, gaat dat niet in een rechte lijn. Het is meer een emotionele achtbaan waarin je van de ene bocht naar de andere slingert. In mijn boek Scheiden doet lijden leg ik deze fasen uit, omdat begrijpen waar je staat je kan helpen om jezelf – en soms ook de grilligheid van je ex – beter te begrijpen.

De fases op een rij:

• Ontkenning – “Dit kan niet waar zijn. Het komt vast nog goed.” Je brein zet even de rem op de realiteit om de klap te dempen.

• Boosheid – Hier barst de bom. Het voelt oneerlijk, je ervaart onmacht. Bij de boze ex is dit vaak dé stand: oorlog voeren, verwijten, manipuleren.

• Depressie – De boosheid slaat naar binnen. Verdriet, neerslachtigheid en een gevoel van zinloosheid nemen de overhand.

• Overgave – Je laat stukje bij beetje los. Het doet nog steeds pijn, maar het bepaalt niet meer je hele dag.

• Acceptatie – Je erkent dat het voorbij is. Dat betekent niet dat het geen pijn meer doet, maar je hebt ruimte om vooruit te kijken en te bouwen aan iets nieuws.

Wat belangrijk is om te weten: dit proces verloopt zelden netjes. Je kunt terugvallen, overslaan of meerdere fases tegelijk ervaren.

Daarom benadruk ik in mijn boek ook het duale procesmodel: je rouwt én je leeft tegelijkertijd. Je huilt en je regelt de kinderopvang. Je voelt gemis en je maakt een nieuwe start. 

Het helpt om te zien dat er niets mis is met de chaos die je ervaart. Het is onderdeel van herstel. En uiteindelijk komt er een fase waarin je niet alleen overleeft, maar ook weer groeit. 

En jouw boze ex? De kans is groot dat hij of zij blijft hangen in de boosheidsfase. En dan?

• Blijf kalm en neutraal. Laat je niet meeslepen in discussies of provocaties. Antwoord kort, feitelijk en zonder emotionele lading.
• Erken het gevoel, niet het gedrag. Zeg bijvoorbeeld: “Ik zie dat je boos bent” in plaats van “Je hebt gelijk.” Daarmee erken je de emotie, zonder mee te gaan in onredelijke verwijten.
• Stel duidelijke grenzen. Maak duidelijk wat je wel en niet accepteert. Herhaal dit rustig, zonder in herhaling van ruzies te vervallen.
• Wees consequent. Hoe voorspelbaarder jouw reactie, hoe minder brandstof er is voor escalatie.
• Gebruik schriftelijke communicatie. Als gesprekken telkens ontploffen, verschuif naar mail of app, en hou het kort en zakelijk.
• Laat niet alles op jezelf neerkomen. Zoek steun bij vrienden, familie of een professional zodat je niet geïsoleerd raakt.
• Geef geen valse hoop. Zeg niet “misschien komt het nog goed,” want dat kan de boosheid voeden.
• Houd de kinderen erbuiten. Laat je niet verleiden om ze in de strijd te betrekken, hoe boos je ex ook is.

De allerbeste tip? Wees lief voor jezelf. Doe leuke dingen, ook als je er geen energie voor hebt. Ga erop uit, sport, praat met vrienden of familie. Soms kosten activiteiten energie, maar krijg je er wel mentale rust voor terug.